Afrikaanse Fiksie

 

Afrikaanse Verhale

Kliek – en nog ‘n terugflits so duidelik soos die vorige.

Kliek – wens jy was hier.

Kliek – vergeet van hom. Hy het.

Kliek - Soos kortstondige flitse spoed ons verhouding voor my verby.

Elke keer dat dat ek my ooglede knip, is daar nog ʼn herinnering; nog ʼn grepie van ons saamwees kristal helder in my gedagtes. Hoekom het ons nooit foto’s van ons geneem nie? Dit is ‘n vraag wat ek myself baie afvra.

Daar is niks tasbaar van ons kortstondige verhouding nie, maar tog speel die tonele gedurigdeur in my geestesoog af dat ek nie anders kan as om in afwagting my oë oop te maak met die hoop om hom daar te kry nie.

Sy peinsende oë priemend op my ingestel; sy glimlag wat my knieë lam gemaak het en my hart gesmelt het. Gevolg deur die ondeunde laggie wanneer hy in ʼn stoute bui was.

Die manier wat hy sou vra: “Is dit nog nie tyd vir ʼn bier nie?”

Twee weke vantevore was sy en ouma aangenaam verras met die nuwe buurman wat ingetrek het. Die huis was al ‘n geruime tyd leeg. Die eienaars het min omgegee vir die plek en verwaarlosing het ingetree. Leeglêers was gereeld rondom die plek gewaar, wat vir hulle ‘n bekommernis was. Ouma was knaend by die polisie oor die situasie maar hulle het net hul skouers opgetrek. Nou dat hy daar is kon hulle ontspan. Twee dae het verby gegaan voor hulle die man gesien het.

Gekleed in ‘n netjies swartbroek en glad gestrykte wit hemp was hulle baie nuuskierig oor die man. Sy kop het gespog met ‘n dik bos grys hare.  Die enigste keer wat Santie hom sonder ‘n hoed gesien het. Lanklaas het sy ‘n ouer man met so ‘n goeie houding gesien. Dit was iets om te waardeer.

Een middag het Santie haar ouma betrap waar sy by die voorkamer venster gestaan het. Die gordyn was versigtig weg getrek en ‘n droomverlore kyk was duidelik sigbaar op haar gelaat. Oupa is al vyf jaar gelede oorlede en ouma was alleen. Omdat Santie permanent by haar ouma woon het sy geweet hoe vereensaam sy was, so sy het die nuwe verwikkeling verwelkom.

Jy wonder seker waarheen gaan ek met dit alles en of diè gedagtegang ‘n punt het. Miskien het dit, miskien nie, ons sal maar saam hierdeur moet worstel om by die antwoord te kom. Al wat ek weet is dat ek lief is vir die man. Ek waag ‘n kans, hoe klein ookal, ‘n draadjie van hoop tot aan die bitter einde.

Dit is my normale gedagtegang die afgelope tyd: ek praat myself moed in wanneer die geduld min raak en die verlange alles oorheersend word. ‘n Tyd van afsondering waar ek niemand inlaat in die kamers van my hart nie. My gedagtes altyd by hom, gevul met hom.

Afwagtend. Hopend.

“Trieng, trieng!” word my gedagteloop onderbreek deur die klanke van my Android. ‘n Irriterende deuntjie wat ek dreig om te verander maar net nooit doen nie. Vies kyk ek na die caller ID maar dit dui ‘n ‘Unknown’ nommer en sonder om twee keer te dink trek ek ‘n streep daardeur asof ek dit wil uitwis.

Waar was ek…o ja.

Ek het vergeet hoe seer onbeantwoorde liefde kan maak. Ek het vergeet van al die fases waardeur ‘n mens gaan wanneer jy met ‘n stukkende hart sukkel. As ‘n volwasse persoon is dit nie so maklik soos toe ons jonk was nie. Tweede geleenthede is nie iets waarop jy hoop nie. Nie met hartsake nie. Ek wil glo dat ek nie net ‘n stastistieke syfer is nie maar ‘n vrou van vlees wie se hart tog die antwoorde sal kry waarna dit smag voor my uurglas leeg loop.

“Trieng, trieng…!” Ai, wie kan dit wees? Ek staar na die foon: die bron van my frustasie. Die aanhoudende gelui van die emosielose klanke doen niks vir my beswaarde gemoed nie. Inteendeel dit vul my negatiewe gedagtes nog verder sodat ek vies oor die ding vee en met ‘n sug antwoord: “Louise wat praat.”

Later, na ‘n warm bad en skoon klere vanuit Leonie se kas het Netta by haar huis ingestap. Neels, Leonie se man, was so gaaf om die karwiel om te ruil terwyl hulle binne was.

Leonie het haar dadelik in ‘n warm bad met die heerlikste borrels gesit waar sy vir ‘n paar minute net weer vrou kon word. Leonie is ‘n gelukkige vrou. Hoekom kon Frank nie ook so goed vir haar gesorg het nie?

“Mamma?” roep Nate haar terug uit haar morbiede gedagtes.

“Ja Nate?”

“Mamma, Jack het my genooi na sy verjaarsdag partytjie môre, kan ek gaan, asseblief, ma?” Haar skouers sak. Nog ‘n uitgawe. Sy is al so moeg om nee te sê. Nege jarige groen ogies staar haar opgewonde aan en sy sluk verbouereerd. “Ek weet nie Nate. Mamma kan nie nou ‘n geskenk koop nie.”

“Mamma hoef nie te worry nie, ek sal een van my onoopgemaakte karretjies vir hom gee. Ek het nie so baie karretjies nodig nie.”

“Ai my kind,” en trane stroom opnuut weer oor haar wange.

“Here, dankie vir ‘n kind wat verstaan,” prewel sy saggies as sy deur die donkerkop vryf. Haar hart stukkend. Hulle het so lank vir hom gewag. Tien jaar van hul getroude lewe was op hul knieë deurgebring. Haar beker van geluk het oorgeloop toe sy uiteindelik swanger geword het. Toe, agt jaar later vertel Frank hy het iemand anders gevind. Diè kind, het sy uitgevind is al 12. Hy het haar twaalf jaar lank verkul terwyl sy alles in haar vermoë gedoen het om vir hom ‘n kind te gee. Selfs toe sy dit gegee het was dit nie goed genoeg nie. Bitter draai sy weg.

Kos maak tyd lê soos ‘n berg voor haar.

“Jy is dinamies, Marieta Mulder.” Verspot gee sy ‘n kniebuiging aan haarself en lag vrolik. Sy kyk dan na die horlosie teen die muur en besef dat dit tyd is om te gaan. Sy tel haar swart leer-aktetas op – ‘n geskenk van haar ouers toe sy die toelatingseksamen tot die Balie geslaag het.  Maak seker sy het alles en stap by die voordeur uit. Met ‘n defnitiewe klik sluit die deur agter haar. Vir Marieta is dit die mooiste klank. Die deur simboliseer haar onafhanklikheid asook haar nuwe lewe. Sy het al die negatiewe gebeuretenisse agter gelaat en bewys sy kan dit doen. Sy moes baie brûe oorbrug om tot hier te kom. Die feit dat sy op pad is na die grootste Prokureurs firma in die stad, vir haar laaste onderhoud is ‘n groot oorwinning. Sy het gedroom van hierdie dag vandat sy 18 jaar oud was. Dit het haar 30 jaar gevat, maar sy het dit gemaak. Sy is op die regte plek.

Marieta stap na haar geparkeerde motor onder die afdak in die kompleks, een van die gegoede buurte in Pretoria. Met ‘n vinnige druk van die knoppie ontsluit sy die kattebak en plaas haar aktetas binne en druk die bak toe. Elke stap vat haar nader na haar toekoms en opgewondenheid bruis deur haar. Sy voel lig en vry en sy glimlag vir haar weerkaatsing in die motorvenster.

‘n Vinnige kyk na agter ry sy agteruit. Vir oulaas kyk sy na haar beeld in die truspieëltjie. Die vrou wat terug kyk is professioneel. Elke haar op sy plek. Met ‘n rustige verandering van ratte volg sy die geplaveide pad na die hoofhek toe. Sy word vriendelik gegroet deur die dag sekuriteit en trek haar kaart deur die kontrole paneel. Die hek swaai geruisloos oop en sy ry stadig vorentoe.

Gister se byvoeging was ‘n groen padda wat op die toilet sit en boek lees. Mamma het gedink dit sal perfek op die boekrak lyk en oupa het net onderlangs gebrom. “’n Mens sou dink die vrou het nou al genoeg van die slymerige goed, maar nee, hier is weer een, net so verspot soos die res.” Sy kon nie help om te lag nie en haar ma het hom net geïgnoreer. “Gun haar, haar plesiertjie,” sê oupa Jan gereeld. Wanneer hy kom kuier. Maar oupa Hans het geen geduld met die goed nie. Skuif dit gereeld rond, vernaamlik wanneer ma naby is… dit jaag haar die harnas in. Ma se waardevolste besitting is die padda-teestel, kompleet met ‘n teepot, die tuit lyk kompleet soos die bek van ‘n padda en sy ril – sy hou nie daarvan nie. Oupa maak gereeld vir hom koffie in die koppie, sonder ma se medewete.  Dit is haar en Oupa se geheim.

Anna fokus weer op haar doel. Paddas gaan haar nie nou help nie. Die taak moet Maandag in wees en sy het inligting nodig om die taak te voltooi. Hopelik is daar ‘n boek wat dit aan haar kan verduidelik. Een wat nie hoogdrawende woorde bevat nie. Haar Oupa glo nie aan die wêreldwye web nie. Hy sê dit is net ‘n onnodige euwel en verkwisting van sy geld. Hulle het al hoeveel keer daaroor gestry, maar hy hou voet by stuk.

“Pa het die gewoonte gehad om Sondae middae te dut. Klokslag. Ons kon ons horlosies maar stel… nie dat ons gehad het nie… maar jy verstaan wat ek bedoel.” En Anna knik haar kop. Oupa is ook so. Klokslag. En sy lag saam. “My pa was baie lief vir sy pyp ook, en die ding was nooit te ver van sy soekende hande af nie. So gebeur dit dat pa op die bepaalde Sondagmiddag weer gaan slaap met die pyp in sy broeksak vergete. Die Sondagmiddag stilte het net begin neerdaal toe ons ‘n skreeu hoor. Onaards en vreesaanjaend. Ek was soos blits by pa se bed, nie seker wat om te verwag nie… maar wat ek gesien het, het ek beslis nie verwag nie.” Oupa skater dit nou behoorlik uit, so asof hy dit weer beleef en Antjie lag saam, nie vir die storie nie maar vir oupa.  

“Ai my kind, dit was nou ‘n sien wat nie ontsien kan worre nie…,” en hy proes toe Anna hom verstom aankyk, geen benul wat hy nou eintlik probeer sê nie. Almal lag gewoonlik saam hier maar Anna kon die deel nog nooit verstaan nie en bly maar stil. “Jy sien, toe ek in die kamer kom het my pa, jou grootjie, se broek op die vloer gelê. Die pyp het hom gebrand en agterna het ons uitgevind hy het gedroom van ‘n slang. Toe hy die slang probeer klap toe…” oupa bly skielik stil en bloos bloedrooi.

“Hulle was so vinnig op ons dat ons net in geskokte stilte kon toekyk hoe Pa op die mat neergeplof het, sy kop was in twee gesplit; sy growwe hande pers geskuur teen die bindings. Pa het hard probeer om sy familie te red maar dit het ons niks gebaat nie. Hulle het geen genade betoon aan hom in die meëdoenlose afbreek van sy liggaam nie: die oopkloof van sy skedel was eintlik ‘n genade hou wat ek verwelkom het op daardie oomblik. Ma het nog probeer smeek, maar ons kon net hulpeloos toekyk hoe hulle pa Dries verander het van ‘n forse boer tot ‘n voosgeslane pulp van menswees. Daar was niks heel aan hom nie. Sy bloed het vryelik gevloei oral in die vertrek. Ek het later verstaan dat die hele huis in ons bloed geverf was.” Herman sluk aan die knop in sy keel, en laat sak sy bruin kykers vir ‘n wyle. Nou, na al die jare, is die gebeure van daardie dag nog steeds vars in sy geheue.  Hy kug en gaan dan voort met die vertelling wat internasionaal opslae maak.

“Daardie beeld sal my altyd by bly. Die finale slagting het ons aldrie uit ons verslae toestand geruk en Lisa het hard probeer om by Pa uit te kom maar die booswigte het haar vasgeklem en terug gehou. Ons angsgille het onbeheersd en aaklig deur die lug geklief. Vrees het ons sinne beroof. Ma het nog probeer, vir oulaas, haar hande opgelig in ‘n stop teken maar dit was alreeds te laat. Pa was dood.