Historiese Roman
Die Oosgrens se skilderagtige natuurskoon
het skuiling gebied aan verskeie roofdiere waarvan die tweevoetige soort die
wreedste is. Hulle kon net nie hul waaksaamheid verslap nie en was slaap ʼn
luukse. Haar lyf was nie meer die lang togte gewoond nie en sy het dit deeglik
gevoel.
Bo-op die kop het sy die plaashuis beskou
met hernude krag. Die plaas het soos ʼn oase hulle nadergewink en die laaste
paar myl is haastig afgelê. Selfs die osse was haastig om die groenigheid en
koelte te bereik.
Toe hulle die werf inkom, lei die drywer
die osse behendig onder die koelte van die bome in. Dit al klaar is ʼn hemelse
gevoel. Die osse se vrolike gebulk en gemaal vul die lug en hulle skop
behoorlik stof op wat neerdaal in ʼn swierige warrelwind voor dit tot ruste kom
op mens en dier.
Bly om uiteindelik ʼn bekende gesig te sien,
bondel Celeste haar romp om haar enkels en spring af, haar gehawende velskoene
duidelik sigbaar.
"Welkom op Môregloed, liewe nig."
Met stram bene kom Celeste op die grond te lande en probeer haar moeë spiere
strek. Kans vir strek is egter min soos wat sy in ʼn liefderike druk vasgepen
word. Die reuk van varsgebakte brood wat aan Fleur hang laat haar onmiddellik
ontspan. Met ʼn klapsoen word sy nader getrek en Celeste lag verleë.
"Dankie Fleur, hoe gaan dit met
julle?"
"Goed,
goed. Kom in, jy moet uitgeput wees. Die koffie is hoeka al gereed." En
saam swaai hulle in die rigting van die huis.
Daar is min vrouens wat daarop kan roem dat
hulle nog ʼn maagd is na twee jaar se huwelik, iets waaroor sy baie dankbaar is.
Sy aanraking was nie liefdevol en sag nie. Die vuis en tong se hale het haar
onskuld vertrap. Dit het haar van haar onskuld ontneem, haar lyf ʼn ope kaart
van sy geweld. Haar vel weerspieël die lang, uitmergelende tye op die landerye.
Ten spyte van die hitte is sy dankbaar vir
die klere wat elke duim van haar bedek; haar skuiling teen die nuuskierigheid
en ʼn skans teen haar opmerksame niggie se vraende oë. Van die oomblik wat sy
daar aangekom het, het Fleur se deurdringende kykers haar met medelye betrag.
Dit was simpatie wat sy nie wou hê nie, dit sal haar sag maak. Sy moet opstaan
en simpatie gaan dit nie doen nie. Sy het lank genoeg weggekruip agter haar
vernedering.
Daardie vernedering was vererger deur sy
openlike keuses. Sy was die slaaf in die huis. Alhoewel sy wettig sy vrou was,
was sy gelyk aan die werkers op die plaas. Haar taak was vermoeilik deur die
langdurige blootstelling van mishandeling deur sy houvrou.
Om te ontvlug het sy meer tyd op die lande
deurgebring waar die volk haar alles geleer het omtrent die boerdery. Hulle was
haar familie en sy het vir hulle gesorg soos ʼn moeder vir haar kinders. Op die dag
van sy dood het sy die brief aan Fleur gestuur en binne ʼn week het sy die
antwoord gekry om te kom. Daardie selfde dag was haar paar besittings gepak en
die osse gespan.
As ʼn laaste
afskeidsgroet het sy die plaashuis aan die brand gesteek. Alles wat aan Darius
behoort het, is verbrand. Vuur was haar vertroosting en genesing. Abe en Isaac
het aangedring om saam met haar te kom en onwillekeurig het sy ingestem, iets
waaroor sy eintlik baie bly was. Hulle bystand het gehelp op die lang roete.
"Hallo, Robert, ek is net so bly om
jou te ontmoet," antwoord sy glimlaggend. Sy kniel langs die twee en gee
Robert ʼn stywe drukkie. Nico staan terug en staar haar oopmond aan. Celeste
besluit om hom eerste te groet. "Hallo, Nico, aangename kennis, Monsieur."
Skamerig druk hy homself agter sy broer in sonder enige woord of glimlag.
Celeste kan nie help om dadelik van die twee te hou nie. Intense blou oë staar
na haar vanuit hul sproetgesiggies.
"Hoe oud is jy, Robert?"
"Ek esth vyfth en my broer esth
drieth," lispel hy kordaat en onmiddellik steek klein Nico drie vingers in
die lug.
"Hy praath ni met vreemdelinge
ni," verduidelik Robert skamerig.
"Robert, jou maniere," onderbreek
Fleur hulle, maar Celeste skerm gou.
"Wel, môreoggend sal ek nie meer ʼn
vreemdeling wees nie. Sal julle my wil help om gemmerkoekmannetjies te bak as
dit reg is met Mamma?"
"Kan onse mummie, kan onse
ssebliefth?" vra albei gelyktydig en kyk na hul ma met verlangende ogies.
"Natuurlik
kan julle, Chéri, maar nou is dit tyd vir julle bad. Kom seuns."
Fleur vryf haar rug terwyl sy uitstap, stop by die deur en draai dan weer om.
"Ek is nou weer terug, maak jouself tuis. Die koffie is reg, jy kan net
ingooi. Dit is heerlik koel buite, sien jou nou weer."
"Daar is nie sulke luukshede hier op
die grens nie. Ons het ʼn swart vrou wat nie te vêr van hier af bly nie. Liza
was by tydens albei die seuns se bevallings. Ek het baie vertroue in haar. As ʼn
sametrekking begin, sal Anna haar gaan haal."
"Ek kan ook help, my pa het my goed
opgelei. Ek het al twee babas alleen die wêreld ingebring."
"Chéri, dit is fantastiese
nuus!" Fleur omhels haar spontaan. "Sodra vroue hiervan uitvind, gaan
hulle jou besig hou." Fleur lag ʼn sorgvrye en speelse lag. Celeste se
gemoed styg met nog ʼn aks. Uiteindelik kan sy van nut wees.
"Ek kan saam met jou gaan en sorg dat
jy gemaklik is voordat ek ook gaan inkruip."
"Tot dusver kom ek reg, maar as ek jou
nodig kry sal ek jou roep."
"Dit is goed."
"Goeie nag, Celeste, Chéri."
"Goeie nag, liewe Fleur."
Met ʼn steun staan Fleur op en verdwyn die
huis in, skoene in die hand.
Toe Celeste uiteindelik alleen is, ontspan
sy heeltemal. Die soel aandlug se ligte briesie dans oor haar vel. Instinktief
maak sy haar bolla los en laat die bries deur haar hare speel. Met haar kop
agteroor weet sy niemand sal die ongewenste trane sien nie. Die hele aand was ʼn
oorweldigende ervaring vir ʼn seer siel. Dit versterk net opnuut hoe alleen sy
werklik is en dit verhoog die drang om te kan behoort. In een kort dag is sy
opgeneem in ʼn liefdevolle huis, maar dit is nog steeds nie haar eie nie.
"Montre-moi ton chemin, cher
Seigneur."
(Wys my U pad,
liewe Heer.)
Celeste se trane sit vlak en dadelik draai
sy weg. Hierdie liefdevolle oomblik tussen ma en seun is net te veel vir haar
om te aanskou.
Toe Anna later die gemmerbroodmannetjies
inbring, volg twee pare oë opgewonde … eers vir Anna en toe vir Celeste, wat
die plaat by haar vat. Anna se sagte lag vul die kombuis en albei vrouens
giggel saam.
"Pasop, die plaat is warm, julle
twee!" keer Celeste toe hulle te naby daaraan kom.
"Ik ga ok een kry?" vra Nico
weer.
"Tante Celeste het mosth gesê onse ga
elkeen twee kry, né tante Celeste?" Vraende blou ogies staar op na haar en
sy knik.
"Dit is reg, Robert. Julle kan elkeen
twee mannetjies kry. Wag net ʼn bietjie dat hulle eers afkoel." ʼn Klein
vingertjie word uitgestoot reg om aan ʼn koekie te raak toe Celeste net betyds
keer. Toe sy uiteindelik twee koekies in elkeen se hande plaas, byt hulle met
genot groot happe daaruit.
"Wees versigtig, Seuns, dit is nog
steeds warm," waarsku Celeste, maar hulle gretigheid het eenvoudig die
hitte geblus. Beide kinders se wange bol van die lekkerny. Skamerig uiter Nico:
"Dankith, Tante Celes." Haar naam is duidelik te moeilik om uit te
spreek en sy glimlag teer. "Dit is ʼn plesier … nog een?"
"Mag ikth, Mummy?" Nico draai na
sy ma, die een handjie klaar gereed.
"Ja, jy
mag, maar dan is dit tyd om na die diere te gaan kyk. Jacob het julle twee
hoeka al kom soek."
"Celeste Reyneke," sê sy terwyl
sy haar kop kantel om hom beter te kan sien. Sy goue ongetemde baard is bewys
van hul tyd in die veld wat die grootste gedeelte van sy gesig bedek. Haar oë
beweeg hoër op en sy merk die woeste boskasie wat smeek vir ʼn skêr. Dit laat
hom wild en ongenaakbaar voorkom, maar sy sagte oë spreek die teendeel.
Blousel-blou kykers staar na haar met genoegdoening. ʼn Fyn glimlag huiwer om sy
lippe in teenstelling met die imposantheid van die man.
"Laat my toe om jou te help,
Celeste," bied hy aan en steek sy groot hande uit om die skotteltjie by
haar te neem.
"Dankie, Monsieur."
"Jy moet Fleur se niggie wees?"
sê-vra hy en gaan voort om die skottel uit haar hande te neem en op die tafel
neer te sit.
"Ja, ek is. Ek het gister gekom."
Celeste stap na die wasskottel, neem die boerseep en was haar hande
deeglik.
"Ook net betyds, lyk dit vir my."
"Definitief, anders sou Anna haar beslis
moes help." Sy lag verleë. Haar hart mis ʼn slag en slaan dan bollemakiesie
toe sy die deurdringende oë ontmoet.
"Kan ek vir jou koffie skink?"
vra sy ietwat ongemaklik.
"Dit sal heerlik wees, dankie. Dit is
ʼn dogtertjie?" vra hy belangstellend.